Op de avond van zaterdag 14 september 2024 werd milieuactivist Juan López, in de gemeente Tocoa, Colón, vermoord. Dit gebeurde slechts enkele dagen nadat hij had opgeroepen tot het aftreden van burgemeester Adán Fúnez, vanwege diens vermeende banden met de drugshandel. López werd doodgeschoten terwijl hij in zijn voertuig naar huis reed, kort na het bijwonen van een kerkdienst.
López was een gerespecteerde milieuactivist en een leider binnen het Comité Municipal en Defensa de los Bienes Comunes y Públicos (CMDBCP), een samenwerkingsverband van verschillende organisaties in Tocoa. Deze groep zet zich in voor de bescherming van land- en milieurechten, met als doel gezamenlijke inspanningen te bundelen en middelen te mobiliseren om publieke goederen in de regio te verdedigen.
López verzette zich fel tegen de mijnbouwactiviteiten in het beschermd natuurgebied van het Montaña Botaderos Carlos Escaleras Nationaal Park, waar de Guapinol- en San Pedro-rivieren belangrijke waterbronnen vormen. Deze bronnen worden bedreigd door een grootschalig mijnbouwproject van het investeringsbedrijf EMCO-Los Pinares, eigendom van Lenir Pérez en Ana Facussé, prominente Hondurese landeigenaren die in de Verenigde Staten wonen.
Het huidige megaproject in het Montaña Botaderos Carlos Escaleras Nationaal Park kan worden herleid tot besluiten genomen onder het vorige presidentiële bestuur van Juan Orlando Hernández, die in 2013 bouwvergunningen verleende aan de familie Facussé. In 2018 werd Inversiones Ecotek S.A. de C.V., een bedrijf dat deel uitmaakt van dit project, toestemming verleend om activiteiten uit te voeren in het nationaal park, ondanks de geldende wetgeving.
Dit project, lokaal aangeduid als ‘het zevenkoppige monster’, omvat diverse componenten: twee ijzeroxidemijnen in het beschermde gebied, een thermo-elektrische centrale die mogelijk invloed heeft op de waterbronnen van de Guapinol-rivier en haar zijrivieren, een pelletfabriek die gebruik maakt van energie uit de thermo-elektrische centrale, en drie waterputten die de lokale waterhuishouding zouden kunnen verstoren.
Juan López, als leider van het Comité Municipal en Defensa de los Bienes Comunes y Públicos (CMDBCP), speelde een centrale rol in de weerstand tegen de concessies die potentieel schadelijk zijn voor zowel het milieu als de gemeenschappen rondom de berg Botaderos en het nationale park. Deze concessies, ondersteund door invloedrijke land- en mijnbouwbedrijven, hebben geleid tot conflicten tussen de gemeenschap en de autoriteiten. Ondanks de juridische en persoonlijke risico’s die hij ondervond, bleef López zich onvermoeibaar inzetten voor milieubescherming en de rechten van de lokale bevolking.
López had eerder ernstige bedreigingen ontvangen vanwege zijn inzet voor de bescherming van de Guapinol- en San Pedro-rivieren en zijn verzet tegen de mijnbouw- en hydro-elektrische projecten in het Carlos Escaleras Nationaal Park. Ondanks de voorzorgsmaatregelen van de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten (CIDH) in 2023, bleek de bescherming niet afdoende te zijn.
Het tragische overlijden van Juan López benadrukt de aanhoudende risico’s waarmee milieuactivisten in Honduras worden geconfronteerd, zelfs wanneer internationale beschermingsmaatregelen van kracht zijn. Wij hopen in dit kader op een onafhankelijk en transparant onderzoek naar dit voorval en betuigen onze steun aan PBI Honduras, die recent een persconferentie van de CMDBCP heeft bijgewoond, gericht op het behalen van gerechtigheid.