Op dit moment verblijft de 31-jarige Mexicaanse LGBTIQ+ mensenrechtenverdediger Raúl Caporal Montes in Utrecht. Zijn verblijf staat in het teken van het Shelter City project, waarbij hij wordt begeleid door PBI Nederland en Justice and Peace. Tijd om hem beter te leren kennen! Wij stelden hem vijf vragen over zijn werk en zijn verblijf in Utrecht.
1. Wat houdt je werk als mensenrechtenverdediger in Mexico precies in?
Ik ben een mensenrechtenactivist en consultant, gericht op LGBTIQ+ mensen en minderheden die HIV-positief zijn. Sinds 2013 ben ik betrokken bij verschillende platforms voor maatschappelijke en politieke belangenbehartiging op regionaal niveau voor Latijns-Amerika en in Mexico. Daarmee wordt ruimte gecreëerd voor participatie van gemeenschappen in de naleving van ontwikkelingsstrategieën op nationaal en internationaal niveau, op het gebied van wetgeving en overheidsbeleid. Momenteel ben ik uitvoerend directeur voor de organisatie Casa Frida, LGBTIQ+ Opvang. Casa Frida is een opvangcentrum dat huisvesting, bescherming, gezondheidszorg en uitgebreide diensten biedt aan LGBTIQ+ mensen die slachtoffer zijn van (extreem) geweld en vervolging om hun seksuele geaardheid, identiteit en/of genderexpressie. Daarnaast ben ik ook adjunct-directeur van het “Centro de Investigación, Diversidad e Incidencia A.C.” dat onderzoek doet en strategische gegevens genereert voor lokale politieke belangenbehartiging.
2. Welke uitdagingen kom je tegen in je werk als mensenrechtenverdediger?
Mexico bevindt zich in een ernstige crisis op het gebied van justitie en schendingen van de mensenrechten, met name onder bevolkingsgroepen die in het verleden kwetsbaar zijn gemaakt en die te maken hebben gehad met grote ongelijkheid. Voor de ontwikkeling van mijn werk is het dan ook een grote uitdaging om juist de minimale voorwaarden van veiligheid te garanderen. Een ander ernstig probleem voor mensenrechtenverdedigers en burgerorganisaties is dat de overheid op hoog niveau bezig is met de voortdurende signalering, vervolging en criminalisering van degenen onder ons die werkzaam zijn als belangenbehartigers en verdedigers van mensenrechten. Sinds 2018 heeft de federale regering alle steun aan NGO’s opgeschort, waardoor veel organisaties hun activiteiten hebben moeten stopzetten en voor andere NGO’s staat hun voortbestaan op het spel.
3. Mexico is één van de gevaarlijkste landen voor mensenrechtenverdedigers. Loop je zelf ook gevaar?
Als je vrouw bent, journalist, LGBTIQ+-persoon of seksuele dissident, of verdediger van de mensenrechten, houdt dit een voortdurend risico en bedreiging in, en dat geldt des te meer in situaties van verwaarlozing door de Staat en verzwakking van de onafhankelijke, autonome instellingen van het land. Werken voor de bescherming en de beveiliging van slachtoffers brengt je rechtstreeks in verband met hun agressors, je wordt dus een barrière tussen de slachtoffers en degenen die hen vervolgen, waardoor ik meer blootsta aan risico’s. Voor mij en mijn team is het van het grootste belang dat wij onze protocollen voor organisatorische veiligheid versterken, zodat dit risico ons niet belemmert in het bereiken van onze doelstellingen.
4. Jij en je team openen begin juni 2022 een tweede opvanghuis, vlakbij de grens met Guatemala. Kun je daar iets over vertellen?
De urgentie van en de behoefte aan veilige ruimten voor LGBTIQ+-gemeenschappen en in het bijzonder voor ontheemden en migranten die op zoek zijn naar veiliger gebieden, zijn een harde realiteit die aanzienlijk is verergerd als gevolg van de sociaal-economische en politieke problemen in het Caribisch gebied en Midden-Amerika. Daarom zullen onze inspanningen in 2022 gericht zijn op de opening van onze tweede vestiging in Tapachula, Chiapas, om tegemoet te komen aan de grote vraag naar onze bijstands- en beschermingsdiensten. Dit is een strategische locatie van het land, aangezien het in de zone van de grens met Guatemala ligt, een punt met een grote migratiestroom.
5. Wat hoop je uit het verblijf in Utrecht te halen?
Utrecht heeft mij de gelegenheid geboden om te erkennen dat ik behoefte had aan een adempauze, ik denk dat hier zijn deel uitmaakt van zorgen voor mijzelf. Dankzij PBI en J&P heb ik kennis kunnen maken met andere manieren van werken bij de verdediging van de mensenrechten, en dit heeft voor mij bijgedragen aan sterkere professionalisering. Rust en wat vrede terwijl ik nieuwe netwerken van steun en gemeenschapszin opbouw.
Interview vertaald vanuit het Spaans.
Raúl Caporal Montes
https://www.refugiocasafrida.com/